مدتی است که در دنیای وب فارسی تبلیغات کلیکی یا (پرداخت به ازای کلیک) جایگاه خوبی را در میان تبلیغدهندگان و نیز وبسایتهایی که جایگاههایی برای تبلیغات بنری دارند، پیدا کردهاند. نوع جدیدی از تبلیغات اینترنتی در ایران که به علت هدفمندی در نمایش آگهیها به مخاطبان باعث صرفهجویی در هزینههای تبلیغدهنده میشود و از طرفی به علت هدفمند بودن باعث میشود که مخاطب درست، محتوای تبلیغات را ببیند و در نهایت روی آن کلیک کند. در ادامه با ما باشید تا بیشتر در جریان ساختار تبلیغات کلیکی قرار بگیریم و برترین ارائه دهندههای این خدمات را در ایران بشناسیم.
تبلیغات کلیکی چیست؟
در تبلیغات کلیکی آگهیدهنده به ازای کلیکهایی که بازدیدکننده روی محتوای تبلیغاتش میکند، پول به نمایشدهنده آگهی پرداخت میکند. در این میان نیز درصدی از پرداختی آگهیدهنده به سرویس واسط که وظیفه ایجاد محیطی برای هدفمندی تبلیغات و ارتباط بین آگهیدهنده و نمایشدهنده را دارد، میرسد. این هدفمندسازی تبلیغات با معیارها و شاخصهای مختلفی انجام میشود و بسته به سرویسدهندههای گوناگون متفاوت است. شاخصهایی مانند مکان جغرافیایی، روزهای هفته، ساعات شبانه روز، ردهسنی، جنسیت، میزان تحصیلات، محتوای مورد علاقه بازدیدکنندگان از جمله شاخصهای متداولی است که آگهیدهنده برا اساس آنها میتواند تبلیغات خود را هدفمند کند. مثلا میتواند یک کمپین تبلیغات بنری اینترنتی تعریف کند که تنها برای خانمهای بین ۱۸ تا ۳۰ سال با سطح تحصیلات کارشناسی و بالاتر که به عکاسی علاقهمندند قابل نمایش باشد. ادامه کار بر عهده سرویسدهنده است که با توجه به الگوریتمهای خود تا چه اندازه بتوانند تبلیغات را هدفمندتر نمایش دهند. از سرویسدهندهگانی که در این حوزه در وب ایران فعالیت دارند میتوان به دو استارتاپ موفق یعنی اینتورک و کلیکیاب اشاره نمود که در ادامه بیشتر یا آنها و همچنین سرویس تبلیغات گوگلی آشنا میشویم.
تبلیغات قراردادی چیست؟
تبلیغات قراردادی برای وبسایتهایی که جایگاه قابل توجهی از لحاظ تعداد بازدیدکننده در وب فارسی دارند، معنا پیدا میکند. معمولاً این سایت ها جایگاههایی را در وبسایت خود درنظر میگیرند و آنها را به آگهیدهندهها طی قراردادهای مدتدار اجاره میدهند. با توجه به ترافیک سایتهای پذیرنده تبلیغات، تعداد کلیکها ممکن است متغیر باشد و هر چه بیشتر باشد از نظر اقتصادی به نفع آگهیدهنده است. در این نوع تبلیعات معمولاً واسطهها نقشی ندارند و قراردادها مستقیم بین آگهیدهنده و وبسایتهای نمایشدهنده بسته میشود. اما واسطهها نیز سعی کردهاند به نوعی با سرمایهگذاری در این زمینه (که انصافاً هم کار پردرآمدی برایشان است!) نیز دستی داشته باشند. کاری که این واسطهها انجام میدهند این است که مکانهای تبلیغاتی وبسایتهای معتبر وبفارسی را طی قراردادی اجاره میکنند و حق انحصاری تبلیغاتشان را برعهده میگیرند و برای این محلها مشتری جذب میکنند. البته مسلماً نه با قیمتی که خود اجاره کردهاند! صباویژن و فست کلیک دو نمونه از این موسسات تبلیغاتی هستند که در حوزه وب فارسی فعالیت میکنند.

تبلیغات از طرف آژانس صباویژن در سایت زومیت
مقایسه تبلیغات کلیکی و قراردادی
سوال بزرگی که شاید برای آگهیدهنده پیش آید این است که چرا تبلیغات کلیکی را انتخاب کنم؟ چه مزیتی نسبت به تبلیغات قراردادی دارد؟ حقیقت این است که هر دوی تبلیغات کلیکی و قراردادی، مزایا و معایب خود را دارد و این آگهیدهنده است که باید با توجه به نیاز خود روش صحیح تبلیغاتی را انتخاب کند. مصداق تبلیغات قراردادی را میتوان بیلبوردهای کنار بزرگراه ها عنوان کرد. شکی در آن نیست که روزانه هزاران نفر تبلیغات روی بیلبورد را میبینند ولی نمی توان دقیق میزان تاثیر تبلیغ را محاسبه کرد. اینکه چند نفر آن تبلیغ را دیدهاند و محتوای آن نظرشان را جلب کرده است. به عنوان مثال قیمت تبلیغات در صفحه اول وبسایت ورزش ۳ بین ۶ تا ۸ میلیون تومان قیمت دارد با بازدیدی حدود ۱ میلیون نفر در روز! قطعا جایگاه سایت به حد کافی وسوسه کننده است که همچین مبلغی توسط برندها و کسب و کارهای بزرگ برای تبلیغات پرداخت شود. فرض کنید تبلیغ محصولی به صورت بنر در صفحه اول سایت ورزش ۳ باشد و همه مشخصات و اطلاعات آن به صورت خیلی هنرمندانه نمایش داده میشود. روزانه هزاران نفر با آن محصول آشنا میشوند. ولی تعداد بسیار کمتری از این افراد روی آگهی مذکور کلیک میکنند که این امر را نمیتوان دلیل بر این دانست که تبلیغات در وبسایت ورزش ۳ ناموفق بوده است. این در حالی است که با صرف هزینهای بسیار کمتر از مبلغ مذکور میتوان از تبلیغات کلیکی استفاده کرد و به همان اندازه بازدیدکننده بدست آورد. اما مشخصاْ به آن اندازه دیده نخواهد شد.
سرویس تبلیغات گوگل
از نمونههای آشنای تبلیغات بنری هوشمند، سرویس تبلیغات گوگل (Google AdSense و GoogleAdWords) است. سرویسی که از ابتدای سال ۲۰۰۰ میلادی توسط گوگل راهاندازی شد و به مرور سرویسی محبوب برای آگهیدهندهها و تبلیغکنندگان تبدیل گشت. سرویس هوشمندی که بعدها با پیوستن به سیستم یکپارچه گوگل، توانست تبلیغات بنری یا متنی متناسب با سلیقه کاربران اینترنت را به آنها نمایش دهد. انواع امکانات هدفمند سازی نیز دلیل خوبی است که اکثر آگهیدهندهگان گوگل را به عنوان مشاور رسانهای خود در محیط اینترنت انتخاب کنند و به ازای کلیکهایی با حداکثر بازدهی، پول پرداخت کنند. اگر اهل وب گردی در میان وبسایتهای خارجی باشید حتما دیدهاید که بیشتر آنها، حتی سایتهای معتبر و بزرگ خبری، قسمتی را به تبلیغات گوگلی اختصاص داده اند و با توجه به نوع مخاطبانشان تبلیغات در خور و مرتبطی را به نمایش میگذراند. اتفاقی که نمونهاش را کمتر در میان وبسایتهای بزرگ ایرانی میبینیم.
کلیکیاب و اینتورک
استفاده از خدمات گوگل برای بسیاری از ایرانیان که در داخل ایران زندگی میکنند امکان پذیر نیست و اگر هم باشد دردسرهای خاص خودش را دارد (که البته امیدواریم به زودی امکان پذیر شود). راهکاری که دو استارتاپ خوب ایرانی در نبود گوگل به افرادی که میخواهند از سرویس تبلیغات کلیکی استفاده کنند، ارائه میدهند دردسرهای گوگل را ندارد و در حد خودشان امکانات قابل قبولی را دارند. از همه مهمتر اینکه میتوانید با کارتهای شتاب هزینههای مربوطه را پرداخت کنید! روش کار هر دو به این ترتیب است که به میتوانید به عنوان ناشر یا آگاهیدهنده در سایت ثبت نام کنید. ناشرین که با قرار دادن اسکریپتی در سایت خود، نمایشدهنده تبلیغات میشوند و آگاهی دهندهها هم میتوانند کمپین تبلیغاتی خود را تعریف کنند و پس از اندکی هدف گذاری و شارژ حساب خود، منتظر کلیک ها و پرداخت میانگین ۱۰۰ تومان به ازای هر کلیک باشند. البته ناگفته نماند که امکانات دیگری از جلمه محاسبه بازگشت سرمایه، ارائه آمار خوب و دقیق، هدف گیری مجدد نیز برخی از امکاناتی است که این سایتها به آگهیدهندهگان ارائه میدهند.
کلیکیاب خودش را به عنوان «اولین سرویس تبلیغات هوشمند در ایران» معرفی میکند. همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، روش کار کلیکیاب این است که آگهی را به صورت هدفمند در صفحات وب نمایش دهد. به عبارت دیگر این سرویس تبلیغات مرتبط با محتوای صفحات و علایق کاربران را به نمایش میگذارد.
گرچه کلیکیاب مدعی است در کار خود اولین است، اما به نظر میرسد اینتورک سابقهی بیشتری در تبلیغات هوشمند دارد و کار خود را پیشتر آغاز کرده است. روش کار اینتورک نیز همان تبلیغات هدفمند است. به عبارت دیگر این سرویس هم آگهیهای شما را در وبسایتهای مرتبط با محصول شما نمایش میدهد و در صورتی که روی آن آگهی کلیک شود، هزینهای را بابت آن کلیک از شما دریافت میکند.